Wadowicka nekropolia przeszła kompleksową przebudowę. Prace rozpoczęły się jesienią 2021 roku, 28 czerwca 2023 r. nekropolia została poświęcona. W uroczystości uczestniczył wicewojewoda małopolski Ryszard Pagacz, konsul generalny Ukrainy w Krakowie Wiaczesław Wojnarowski, konsul Niemiec Dagmar Hillebrand, były honorowy konsul generalny Austrii w Krakowie Andrzej Tombiński i inni goście.
Na cmentarzu wojennym i wojskowym w Wadowicach spoczywają ofiary epidemii tyfusu i cholery, żołnierze walczący w armii austriackiej na terenie Galicji, żołnierze Wojska Polskiego zmarli w obozie internowania w Wadowicach, żołnierze ekshumowani oraz polegli na terenie gmin Wadowice, Kalwarii Zebrzydowskiej i Budzowa w styczniu 1945 roku. W sumie na wojskowym i wojennym cmentarzu w Wadowicach pochowanych jest ok. 5 tys. żołnierzy różnych armii i narodowości.
Ważnym aspektem nowej aranżacji „Cmentarza Narodów” jest fakt upamiętnienia na tablicy informacyjnej Ukraińców internowanym z Galicji Wschodniej i Wołynia oraz jeńców Ukraińskiej Armii Halickiej i internowanych żołnierzy Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej z 1 Dywizji Zaporoskiej, 2 Dywizji Wołyńskiej, Samodzielnej Dywizji Konnej i Szkoły Podchorążych. Komendantami Grupy Internowanych Wojsk Ukraińskich w obozie w latach 1920 – 1921 byli generałowie: Ołeksandr Zahrodzki – dowódca 2 Dywizji Wołyńskiej, Iwan Omelanowycz-Pawłenko – dowódca samodzielnej Dywizji Konnej, Hawryło Bazylski dowódca 1 Dywizji Zaporoskiej, Andrij Wowk – komendant Grupy Wojsk URL w Wadowicach. Wskutek epidemii chorób na cmentarzu wojskowym pochowano ponad 1500 żołnierzy ukraińskich ze wspomnianych wyżej formacji wojskowych. Ukraińcy są jedną z dominujących wśród pochowanych tutaj grup narodowościowych.
Obecne urządzenie cmentarza pozwala poznać historię jego przekształceń i zawiera czytelny przekaz o pochodzeniu pochowanych. Inskrypcje na granitowych tablicach wymieniają niemal wszystkie narodowości Europy, których przedstawiciele tu spoczęli – równi wobec żołnierskiego losu, równi wobec śmierci. Wokół centralnego placu nekropolii rozmieszczono 12 granitowych tablic z inskrypcjami. 10 poświęconych jest żołnierzom poszczególnych narodów. Dwie są dedykowane cywilom wszystkich narodowości oraz Żołnierzom Nieznanym.
Cmentarz został odnowiony w ramach projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. W sumie objął 41 nekropolii wojennych z I wojny światowej z Wadowic, Brzeska, Tarnowa, Krakowa oraz powiatów bocheńskiego i tarnowskiego.




























Opracowano na podstawie materiałów samorządu (Jerzy Rejt)