CMENTARZ WOJENNY W WADOWICACH

Początki cmentarza sięgają połowy XIX w. Wśród pochowanych znaleźli się żołnierze rosyjskiego korpusu ekspedycyjnego wysłanego do stłumienia powstania na Węgrzech (1849 r.), żołnierze armii austriackiej, a później austro-węgierskiej. W okresie I wojny światowej na cmentarzu chowano żołnierzy armii austro-węgierskiej, armii niemieckiej, jeńców z armii rosyjskiej i włoskiej. W okresie od listopada 1918 do 1921 r. chowano tu jeńców z armii rosyjskiej, Armii Czerwonej, jeńców i internowanych ukraińskich, zarówno z sił zbrojnych Zachodnioukrainskiej Republiki Ludowej jak i Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej, jeńców litewskich, a także żołnierzy Wojska Polskiego. W latach 1938-1937 przeprowadzono komasację grobów, w wyniku której powierzchnia cmentarza uległa znacznemu zmniejszeniu. W czasie II wojny światowej w obrębie cmentarza pochowano prawdopodobnie pewną grupę żołnierzy Wojska Polskiego, żołnierzy armii niemieckiej. W latach 1945-1948 w wyniku dokonywanych pochówków i prowadzonych na terenie powiatu wadowickiego ekshumacji, po lewej stronie od głównej alejki cmentarza powstała kwatera wojenna żołnierzy Armii Czerwonej z 1945 r. Cmentarz uległ dalszym przeobrażeniom, wytyczono nowe alejki i przesunięto granicę kwater. W 1967 r. utwardzono nawierzchnię alejek asfaltem, zacierając historyczny układ grobów i kwater, dokonując przemieszczenia nagrobków. Na cmentarzu nie ma kwater żołnierzy Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej w formie zorganizowanego założenia przestrzennego. Z okresu 1918-1921 na cmentarzu zachował się tylko jeden imienny nagrobek Adama Duraua (zm. 1919 r.) o nieustalonej przynależności armijnej i narodowościowej. W załączniku przesyłam zdjęcie tegoż nagrobka oraz fragmentów samego cmentarza wykonane w 2019 r. (Na podst. pisma Zastępcy Dyrektora Wydziału Rewaloryzacji Zabytków Krakowa I Dziedzictwa Narodowego Małopolskiego urzędu Wojewódzkiego w Krakowie mgr. Marcina Przewoźniaka, znak WD-II.1331.8.2021, z 10.1.2022 r.)