Osyp Nazaruk

Осип Назарук

Transkrypcje nazwiska:

Zawód / tytuł:

Działacz społeczny i polityczny, doktor praw, adwokat, pisarz, dziennikarz i publicysta.

Grupa społeczna:

działacze społeczni, inteligencja, politycy

Miejsce narodzin:

Buczacz

Data narodzin:

31.8.1883

Data śmierci:

29.03.1940 lub 1.04.1940

Czas pochówku:

1939-1947

Dane związane z nagrobkiem

Tekst inskrypcji (brzmienie oryginalne):

Ś + P
DR JÓZEF
NAZARUK
UR. 31 VIII 1883
ZM. 1 IV 1940
PROSI O ZDROWAŚ MARIO

Rok powstania grobu:

Autor projektu:

Charakter grobu:

mogiła pojedyncza

Rodzaj grobu:

lastriko

Opis elementów grobu:

Nagrobek składa się z poziomej płyty nagrobnej (lastriko), na której została umieszczona inskrypcja na czarnej płycie.

Opis otoczenia grobu:

Śladowe odwodnienie z lastriko.

Nota biograficzna:

Józef Nazaruk – Osyp Nazaruk (ukr. Осип Назарук) – ukraiński działacz społeczny i polityczny, doktor praw, znany adwokat, pisarz, dziennikarz i publicysta. Ur. 31.08.1883 r. w Buczaczu w rejonie czortkowskim obwodu tarnopolskiego na Ukrainie (inne źródła podają także 1.01.1883 r.). Urodził się w rodzinie rzemieślniczej: ojciec Tadej był kuśnierzem. Osyp studiował prawo na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytecie Wiedeńskim. W 1912 r. obronił doktorat w dziedzinie nauk prawniczych na Uniwersytecie Wiedeńskim. Aplikację adwokacką odbył w kancelarii Jewhena Petruszewycza w Skolem. W latach 1905–1919 był członkiem zarządu Ukraińskiej Partii Radykalnej. 25.02.1909 r., jako „prowodyra ruskich radykałów” Osypa Nazaruka skazano na 10 dni aresztu z zamianą na 160 koron grzywny. Po wybuchu I wojny światowej 6.08.1914 r. Nazaruk wstąpił ochotniczo do Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych. Od maja 1915 r. był korespondentem pisma Związku Wyzwolenia Ukrainy, natomiast od kwietnia 1916 r. podchorążym w 1 pułku USS. W październiku 1918 r. został członkiem Ukraińskiej Rady Narodowej ZURL. Przebywał na Ukrainie naddnieprzańskiej, był szefem Biura Prasy i Propagandy (na prawach ministerstwa) w rządach Wołodymyra Czechowskiego i Serhija Ostapenki (grudzień 1918 – kwiecień 1919). 6.06.1919 objął kierownictwo Biura Prasowego przy Naczelnym Dowództwie Ukraińskiej Armii Halickiej. W połowie listopada 1919 wraz z rządem Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej udał się na emigrację do Wiednia. W sierpniu 1922 r. wyjechał do Kanady jako przedstawiciel rządu ZURL, po jego rozwiązaniu 15.03.1923 r. przeniósł się do USA. Pracował jako publicysta prasy ukraińskiej. Pod wpływem korespondencji z Wiaczesławem Lipińskim stał się monarchistą. W końcu lipca 1927 r. powrócił do Europy i do Lwowa. Współpracował z Ukraińską Organizacją Chrześcijańską oraz z stanisławowskim greckokatolickim biskupem Hryhorijem Chomyszynem. Od 1928 r. prowadził praktykę adwokacką we Lwowie, od 1938 r. własną kancelarię. Po agresji ZSRR na Polskę i okupacji Lwowa przez Armię Czerwoną, 2.10.1939 r. przeniósł się do niemieckiej strefy okupacyjnej – do Warszawy, a w początkach 1940 r. do Krakowa, gdzie zmarł nagle 31.03.1940 (źródła podają także inną datę: 29.03.1940). Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim nieopodal mogiły Bohdana Łepkiego.

Dane cmentarza:

Cmentarz Rakowicki w Krakowie

Województwo: Małopolskie

Powiat: Krakowski

Gmina: Kraków

Miejscowość: Kraków

Adres pocztowy: Rakowicka 26, 31-510 Kraków

STRONA CMENTARZA

Numer Kwatery, numer alei i grobu:

Kwatera XXXIV, rząd zachodni, miejsce 25.

Opis cmentarza:

Najstarsza nekropolia Krakowa, założona w 1801-2 r. na terenie podmiejskiego wówczas folwarku Bosackiego, w związku z wydanym zakazem pochówków na dotychczas istniejących cmentarzach przykościelnych w obrębie miasta. Teren wykupiły od zakonu Karmelitów Bosych władze austriackie, a koszt urządzenia cmentarza pokryło miasto Kraków i okoliczne gminy. Pierwszy pogrzeb miał miejsce w styczniu 1803r. Apolonii z Lubowieckich Bursikowej, zmarłej 15 I 1803 r. osiemnastoletniej mężatki. Pierwotny grób Bursikowej nie przetrwał, jednak w 1865 r. odpisana została z niego inskrypcja. W styczniu 2003 r., gdy obchodzono 200-lecie założenia nekropolii, odtworzono ową płytę, której poświęcenia dokonał Franciszek Macharski. Nazwa cmentarza pochodzi od nazwy drogi (obecnie ulicy Rakowickiej) wiodącej do odległej o 2 km wsi Rakowice. Cmentarz Rakowicki był kilkakrotnie powiększany (w 1863, 1885 i 1933 r.), a w jego obręb włączono także założony w pobliżu w 1920 cmentarz (wojskowy). Najstarsza część Cmentarza Rakowickiego została rozplanowana w 1839 r. przez znanego architekta Karola Kremera, jako charakterystyczny plan bramy - symbol przejścia od doczesności do wieczności. W centralnym punkcie tego właśnie założenia wzniesiono w latach 1861-62 r. kaplicę (na miejscu wówczas istniejącej drewnianej) p.w. Zmartwychwstania Chrystusa Pana, ufundowaną, a później ofiarowaną miastu przez rodzinę bankierów krakowskich - Ludwika i Annę Helclów. Nekropolia jest miejscem pochówku krakowian, zarówno zwykłych obywateli miasta, jak i tych zasłużonych: twórców kultury, naukowców, przedstawicieli znanych rodów, działaczy niepodległościowych, politycznych i społecznych, uczestników ruchów niepodległościowych, powstań, obu wojen światowych i innych. Cmentarz Rakowicki jako pomnik kultury narodowej, miejsce spoczynku wielu zasłużonych osób, a także wartościowy zespół zabytków sztuki nagrobnej, został w 1976 r. decyzją Urzędu Miasta Krakowa wpisany do rejestru zabytków (nr rejestru A-584). Część nagrobków jest dziełem znanych architektów, m.in. Teofila Żebrawskiego, Feliksa Księżarskiego, Sławomira Odrzywolskiego, Jakuba Szczepkowskiego, a także rzeźbiarzy: Tadeusza Błotnickiego, Wacława Szymanowskiego, Karola Hukana i innych. Cmentarz zajmuje powierzchnię prawie 42,18ha, której znajduje się ok. 75 tys. grobów. Wojskowa część cmentarza przy ul. Prandoty została utworzona w 1920 r. na terenie dawnego placu ćwiczeń saperów jako prostokąt podzielony na 10 kwater. Pierwszymi chowanymi tu osobami byli zmarli w wyniku ran lub chorób żołnierze i oficerowie Wojska Polskiego i członkowie ich rodzin. Znajduje się tam m.in. pomnik żołnierzy Armii Kraków tu pochowanych. Pomnik odsłonięto w 1990 r., trzy lata później złożono przy nim 52 urny z ziemią z pól bitewnych Armii Kraków oraz z Katynia, Ostaszkowa i Miednoje. Odrębne kwatery mają tutaj żołnierze niemieccy. Krakowską młodzież, poległą w latach 1914-1920 upamiętnia pomnik wystawiony w 1926 r. Własną kwaterę mają także żołnierze Armii Czerwonej. Przeniesiono do niej w 1997 r. groby spod Barbakanu. Prostotą założenia wyróżnia się tutaj kwatera lotników brytyjskich. Miejscem najczęściej odwiedzanym jest grób rodziców papieża Jana Pawła II - Emilii z Kaczorowskich i Karola Wojtyły oraz brata papieża - Edmunda Wojtyły. Pobyty Jana Pawła II na Cmentarzu Rakowickim i jego modlitwę przy grobie najbliższych upamiętnia odsłonięty w dniu 9 kwietnia 2005 r. pomnik wykonany przez prof. Czesława Dźwigaja, zrealizowany staraniem ZCK. Pomnik został artystycznie odlany w brązie, przedstawia Jana Pawła II z dłońmi trzymającymi różaniec wspartymi na klęczniku. Cyt. za: https://www.zck-krakow.pl/13/graveyards/2/cmentarz_rakowicki

Źródła:

Nazaruk przed sądem, „Kurjer Lwowski”. 69, s. 4, 11 lutego 1909.
Z Izby sądowej, „Kurjer Stanisławowski”. 1225, s. 3, 28 lutego 1909
Головченко В., Назарук Осип Тадейович, [w:] Українська дипломатична енциклопедія: У 2-х т., red. Л. Губерський, Київ 2004, t. 2, s. 812.
Кедрин-Рудницький І., Життя – події – люди, Ню Йорк 1976, s. 76.
Кучер В., Назарук Осип, [w:] Політична енциклопедія, red. Ю. Левенець, Ю. Шаповал, Київ 2011, s. 474.
Рубльов O., Назарук Осип Тадейович, [w:] Енциклопедія історії України : у 10 т., pod red. В. Смолій, Інститут історії України НАН України, Київ 2010, t. 7, s. 728.
Федунь M., Мемуарна спадщина Осипа Назарука, Брошнів 2000.