Pawło Paszczewśkyj

Ukończył Seminarium Duchowne w Kijowie i kursy na Uniwersytecie św. Włodzimierza. Pracował w probostwie Anykijewka na terenie diecezji chersońskiej. W czerwcu 1917 r. był delegatem diecezji na pierwszy Ogólnoukraiński Zjazd Cerkiewny w Kijowie. W Zjeździe uczestniczył także Symon Petlura, który zaproponował P. Paszczewskiemu przejście na służbę w organizującej się armii ukraińskiej.
Decyzją Ukraińskiego Generalnego Komitetu Wojskowego z 25.07.1917 r. został kapelanem 1. Ukraińskiego Pułku Rezerwowego, nazwanego wkrótce Pułkiem Serdiuckim im. Hetmana Petra Doroszenki. Ponieważ UCR była przeciwna powołaniu narodowej armii ukraińskiej i służby duszpasterstwa, zwerbowani przez P. Paszczewskiego kapelani powoływani byli w następnych pułkach ukraińskich za wyłączną zgodą S. Petlury i bez nadawania specjalnych etatów. Wszystkie uroczystości wojskowe o charakterze ogólnoukraińskim rozpoczynały się od tego momentu nabożeństwami odprawianymi przy udziale kapelanów wojskowych. W okresie rządów hetmana P. Skoropadskiego, zgodnie z jego decyzją o organizacji armii w każdej organizującej się dywizji i pułku przewidziano etat kapelana. Wtedy liczba duchowieństwa powiększyła się.
P. Paszczewski był jednym z członków Ogólnoukraińskiej Prawosławnej Rady Cerkiewnej i uczestniczył w Ogólnoukraińskich Zjazdach Cerkiewnych wypracowujących zasady powołania Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej. Cieszył się dużą popularnością wśród wiernych i uznaniem wśród działaczy narodowych.
W Pierwszym Pochodzie Zimowym armii URL uczestniczyło tylko trzech kapelanów: ks. Pawło Paszczewski, Wasyl Sukacziw i Mykoła Marynycz. Kiedy na podstawie kwietniowej polsko-ukraińskiej umowy politycznej i konwencji wojskowej, Armia URL z Pochodu połączyła się z sojuszniczymi polsko-ukraińskimi wojskami biorącymi udział w wyprawie kijowskiej, przy jej reorganizacji w maju 1920 r. powołano w Sztabie Generalnym Zarząd Duszpasterstwa Wojskowego. Szefem Zarządu został protoprezbiter ks. Pawło Paszczewski, awansowany do stopnia generała chorążego. Wkrótce po tym powołał on kapelanów dywizyjnych i pułkowych. Łącznie w 1920 r. w szeregach AURL w Polsce było ponad dwudziestu kapelanów, ale w trakcie walk ich liczba zmniejszyła się i z internowaną armią w Polsce znalazło się tylko około dziesięciu duchownych. W krótkim czasie we wszystkich obozach zorganizowano pomieszczenia cerkiewne, a do programów organizowanych wówczas szkół ogólnokształcących różnych stopni oraz oficerskich i podoficerskich włączono zajęcia z religii. Z powodu braku duchowieństwa nie można było tych założeń wprowadzić w życie. Dla zwiększenia liczby kadr, na wniosek powołanej w marcu 1921 r. Ukraińskiej Rady Cerkiewnej pod przewodnictwem ks. P. Paszczewskiego (członkowie: prof. Wasyl Bidnow, płk Fedir Hudyma, ks. Mykoła Marynycz, ks. Anatolij Wołkowycz, Petro Bohacki) minister wyznań Centrum Państwowego URL na wychodźstwie prof. Iwan Ohijenko i metropolita prawosławny w Warszawie Jurij (Heorhij) wyrazili zgodę na zorganizowanie w kaliskim obozie skróconych Kursów Kapelanów. Ich kierownikiem został ks. P. Paszczewski.
W obozach rozwinęły również działalność Prawosławne Bractwa Kozackie św. Pokrowy i św. Cyryla i Metodego. Na ich Zjeździe w połowie 1921 r. P. Paszczewski został wybrany przewodniczącym Rady Bractw. Po rozwiązaniu w 1924 r. obozów wyjechał na Wołyń i był proboszczem w parafii we wsi Bobyn (pow. Równe), gdzie włączył się do działalności oświatowej prowadzonej przez Towarzystwo „Proswita”.
W 1926 r. został proboszczem parafii w Łucku. Brał udział w działalności tamtejszego oddziału UKC i był nauczycielem religii w prywatnym gimnazjum ukraińskim w Łucku. Pierwszy odprawił panichidę w intencji hetmana Ukrainy Iwana Mazepy, następnie w Zdołbunowie w intencji Symona Petlury zamordowanego przez agenta sowieckiego. Wygłaszał kazania w języku ukraińskim.
W 1931 r. został odznaczony przez prezydenta II RP orderem Odrodzenia Polski. Obsługiwał wiele uroczystości organizowanych przez emigrantów ukraińskich w Polsce. Od 1936 r. dojeżdżał do Przemyśla i odprawiał tam nabożeństwa dla licznej emigracji ukraińskiej, zwłaszcza młodzieży szkolnej. Brał też udział w działalności Towarzystwa im. Metropolity Petra Mohyły, a w 1939 r., po aresztowaniu M. Chanelki był wybrany jego przewodniczącym.
W 1940 r. został proboszczem Prawosławnego Soboru Katedralnego Marii i Magdaleny w Warszawie. Zmarł w Warszawie i został pochowany w kwaterze generalskiej cmentarza prawosławnego Warszawa-Wola.
Opublikował wiele artykułów w prasie cerkiewnej, w tym wspomnienia z walk Armii URL w latach 1917-1921 oraz dotyczących roli duchowieństwa wojskowego.
Jego syn Pawło Paszczewski zginął w 1944 r. pod Brodami. Drugi syn Hryhorij Grzegorz (25 VI 1910 – 1 VIII 1984) pracował, jako duchowny w strukturach Kościoła Prawosławnego w Polsce. Zmarł i pochowany został we wsi Werstok w pow. hajnowskim. Tam też spoczywa jego trzeci syn Mykoła (1902-1974).